Duygu Okuryazarlığını Geliştirmek: Plutchik’in Duygu Çarkı
Kaynak: http://www.6seconds.org/2017/04/27/plutchiks-model-of-emotions/
Çeviren: Klinik Psikolog Özge Yüksel
Duygu okuryazarlığınızı geliştirmek istiyorsanız, Robert Plutchik’in duygu çarkı yararlı bir araç.
Duygusal zekanızı etkili bir şekilde uygulamak için güçlü ve incelikli bir duygu sözlüğünüz olmalı.Biz buna duygu okuryazarlığını geliştirmek diyoruz. Bu, duyguları tanımak, isimlendirmek ve yönlendirmek gibi temel becerilerin temelini oluşturuyor. Ancak duygu sözlüğümüzü nasıl artırabiliriz? Robert Plutchik’in duygu çarkı başlamak için harika bir yer ve aşağıya bir yorumlama rehberi de ekledik.
Robert Plutchik’in 3 boyutlu modeli duygular arasındaki ilişkileri gösteriyor. Bu çark, karmaşık duyguların birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini ve zaman içinde değiştiğini anlamak için de yardım ediyor. Peki bütün bu renkler ve yapraklar neyi anlatıyor?
Ana Renk: 8daire dilimi, 8 ana duygu boyutunu gösteriyor. Bunlar öfke, beklenti, neşe, güven, korku, şaşırma, üzüntü ve iğrenmedir.
Yoğunluk: Koninin dikey boyutu yoğunluğu- duygular çarkın dışından merkezine doğru ilerledikçe yoğunlaşır- temsil eder. Örneğin sıkılmış hissetmek önü alınmazsa nefrete kadar yoğunlaşabilir. Bu ilişkilerde farkında olunması gereken duygularla ilgili önemli bir kuraldır: Eğer önü alınmazsa, duygular yoğunlaşır. Bu noktada duygu sözlüğünüzü geliştirmenin hikmeti görülür: duyguları yönlendirmenin kaynağı budur.
İlişkiler: Her bir çember karşıt bir duyguyu içerir. Üzüntünün tersi neşe, güvenin tersi iğrenmedir. Beklentinin tersini bulabilir misiniz?
Çok anlamlı değil mi?
Renksiz duygular 2 ana duygunun karışımını temsil ediyor. Örneğin beklenti ve neşe iyimserliği oluşturuyor. Neşe ve güven sevgiyi meydana getiriyor. Duygular genelde karmaşıktır ve bir hissiyatın iki veya daha fazla farklı duygunun bir birleşimi olduğunu tanıyabilmek yardımcı olan bir beceridir. Bu psikolog Robert Plutchik tarafndan yaratılan duygu çarkını yorumlamanın temel bir rehberidir.
Duygu Okuryazarı Olmak Ne Anlama Geliyor?
Plutchik’in duygu çarkı, okuryazarlığı daha geniş bir bakışla görmemize yardımcı oluyor. Okuryazarlık, “bir kişinin bir konuda veya alandaki belirli bilgisi” anlamına geliyor. Bu nedenle duygu okuryazarlığını artırmak demek sadece duygular için sözcükleriniz olması değil, farklı duyguların birbirleriyle nasıl ilişkili olduğunu ve zaman içinde değişmeye meyilinin ne tarafa doğru olacağını anlamaktır.
Robert Plutchik’in bu model hakkındaki orjinal açıklamasını American Scientist dergisinin 2001 yılı basımında bulabilir ve Springer International Publishing AG. Yoluyla okuyabilirsiniz.
Yazan: İz Psikoloji Enstitüsü